Zagrożenia

Niestety, tak nie jest, że każda alternatywna metoda lecznicza jest dobra (a nawet – bezpieczna). Owszem, są metody sprawdzone przez wieki oraz zbadane naukowo (np. ziołolecznictwo – nawet współczesna farmakologia często wykorzystuje związki chemiczne  wydobyte z roślin lub identycznych syntezowanych). Natomiast, odnośnie innych metod – zarówno nowoczesnych jak i starożytnych jest o wiele  więcej kontrowersji oraz mniej danych naukowych (co jednak nie koniecznie robi je automatycznie niebezpiecznymi). 

Nawet zioła mogą nieść w sobie pewne niebezpieczeństwa. Po pierwsze, są zioła trujące, a więc używać je można w ściśle określonych wypadkach i ilościach. Po drugie, nie rzadko są przeciwwskazania (np. dla kobiet w ciąży, cukrzyków itp.) na które zawsze trzeba zwracać uwagę. Przy zbiorze zaś własnym zachodzi niebezpieczeństwo pomyłek, ponieważ jest wiele podobnych do siebie gatunków (np., mają prawie identyczne kwiaty, które od razu rzucają się w oczy), zaś różnią się mało zauważalnymi szczegółami (np. formą liści) i oczywiście że mają zupełnie inne właściwości. A nawet dobrze znane i bezpieczne zioła z reguły nie można stosować bez przerwy przez dłuższy czas (np. więcej niż 30 dni). 

 


 Zioła trujące

 

  • Bez czarny (Sambucus nigra L.) We wszystkich częściach świeżej rośliny występują glikozydy cyjanogenne: sambunigryna i sambucyna, które dla ludzi w większych ilościach są trujące.
  • Bylica piołun (Artemisia absinthium L.) Piołun działa trująco na człowieka oraz konie, bydło i owce.
  • Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) Zdarzają się zatrucia spowodowane spożyciem dużej ilości glistnika lub jego przetworów. Przytrafiają się one narkomanom próbującym stosowania glistnika w zastępstwie maku lekarskiego oraz osobom, które nadużyją leków z alkaloidami glistnika. Toksyczne działanie mają alkaloidy izochinolinowe.
  • Gorczyca biała (Sinapis alba L.) Roślina trująca.
  • Jałowiec pospolity (Juniperus communis L.Zatrucia jałowcem u ludzi są rzadkie, ale zdarzają się w przypadku przedawkowania szyszkojagód lub preparatów z jałowca.
  • Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) Na zawarte w owocach trujące saponiny wrażliwe są małe dzieci, także bydło i konie, przy czym objawy zatrucia występują tylko po spożyciu dużych ilości owoców. Według niektórych autorów także kora i liście są lekko trujące. Owoce po przetworzeniu, zwłaszcza po przegotowaniu, są nieszkodliwe i nadają się do spożycia.
  • Miłek wiosenny (Adonis vernalis L.) Cała roślina jest trująca. Dawka śmiertelna dla konia wynosi 25 g suchej rośliny i kilkakrotnie przewyższa dawkę leczniczą. U ludzi objawami zatrucia są: mdłości, wymioty, skurcze i paraliże, zaburzenia widzenia, a przy dużych dawkach śmierć spowodowana zatrzymaniem pracy serca.
  • Kopytnik pospolity (Asarum europaeum L.)  Cała roślina, a zwłaszcza kłącza, w szczególności w świeżym stanie, jest trująca. 

 

Przeciwwskazania

 

  • Fiołek trójbarwny (Viola tricolor L.) W wielopłytkowości (trombocytosis), zakrzepicy pourazowej (thrombosis posttraumatica) oraz zaawansowanej miażdżycy w wieku starszym wskazana jest ostrożność ze względu na przedłużanie przez rutynę działania adrenaliny na naczynia i możliwość niebezpieczeństwa agregacji trombocytów.
  • Czosnek pospolity (Allium sativum L.)  Czosnek nie jest wskazany przy kaszlu zabarwionym krwią, w przypadku gorączki towarzyszącej zapaleniu płuc. Nie powinien być podawany chorym na zaawansowane zapalenie nerek. Nie powinien być stosowany w ostrych zapaleniach żołądka i jelit (może zaostrzyć chorobę). W dużych dawkach czosnek i jego preparaty są niebezpieczne, zwłaszcza dla dzieci (nie powinien być w ogóle podawany niemowlętom poniżej 10 miesiąca życia).
  • Dąb szypułkowy (Quercus robur L.)  Nie należy stosować doustnie w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka i łącznie z preparatami zawierającymi alkaloidy, sole żelaza i magnezu.
  • Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.) Podczas stosowania dziurawca należy unikać światła słonecznego, gdyż zawarta w nim hyperycyna może spowodować reakcje fototoksyczne. W związku z tym nie zaleca się stosowania dziurawca dla osób z nadwrażliwością na światło słoneczne, o jasnej karnacji skóry, osobom intensywnie eksponującym się na światło słoneczne lub osobom z chorobowymi zmianami skóry. Przeciwwskazane jest stosowania dziurawca w depresji o wysokim nasileniu ze względu na brak wystarczających dowodów na jego skuteczność w takich przypadkach oraz jego niższą skuteczność w tych przypadkach niż leków przeciwdepresyjnych.
  • Mniszek pospolity (Taraxacum officinale F.H. Wigg.) Nie należy korzystać z preparatów z mniszka w przypadku niedrożności dróg żółciowych, ropniaka pęcherzyka żółciowego, warunkowo – w porozumieniu z lekarzem – mogą je stosować chorzy na kamicę żółciową. U osób wrażliwych substancje goryczowe mogą spowodować dolegliwości żołądkowe i zgagę.

Przeciwwskazane dla kobiet w ciąży

 

 

 

„Uzdrawiacze” i „bioenergoterapeuci”

 

O wiele większe (choć mniej oczywiste) niebezpieczeństwo może się czaić w różnych metodach, posługujących się tzw. „energią”. Z reguły o skutkach działalności takich „uzdrawiacze” („bioenergoterapeutów” itp.) jest mało wiadomo opinii publicznej. Są jednak wyjątki. Najbardziej znany i spektakularny – dr Anatolij Kaszpirowski  (Анато́лий Миха́йлович Кашпиро́вский). W 1989 roku jego „uzdrowicielskie seanse” były transmitowane „na żywo” przez radziecką telewizję państwową, oraz emitowane w Polsce (przez TVP), Niemczech, Czechach, na Węgrzech, a także w Izraelu i Wietnamie (1990).  Zbierały one przed ekranami telewizorów miliony widzów. Wielu z nich twierdziło, że zostali „uzdrowieni” z rozlicznych chorób i dolegliwości. Poszkodowanych jednak było też tak wiele, że musiało interweniować Ministerstwo Zdrowia (ZSRR oraz Polskie). Z jednoznacznie negatywną oceną wystąpili również przedstawiciele Kościoła (prawosławnego, katolickiego i ewangelickiego).  Inni „uzdrawiacze” aż na takiej skali (poprzez TV) nie działają, co wcale nie znaczy, że ich metody również nie są szkodliwe.

 

Inne niebezpieczne "metody naturalne"

 

  • Homeopatia
  • Wlewy dożylnie
  • Apitoksynoterapia (leczenie jadem pszczelim)