Kozieradka pospolita

Trigonella foenum-graecum L.

Kozieradka pospolita (Kozieradka lekarska)

Rodzina: Bobowate (motylkowate) - Fabaceae (Leguminósae, Papilionaceae)

Па́житник сенно́й (Па́житник гре́ческий, Шамбала́)

Fenugreek

Jednoroczna roślina o mocnym, palowym korzeniu. Łodyga wyprostowana, słabo rozgałęziona, w górnej części delikatnie owłosiona.

Trójlistkowe, listki odwrotnie jajowate, z wierzchu zielone, spodem sinozielonkawe.

Siedzące lub na bardzo krótkich szypułkach, osadzone po jeden lub dwa w kątach liści. Kielich rurkowaty, pięciowrębny. Korona motylkowata, żółtawa, pręcików 10 (jeden wolny i dziewięć zrośniętych), słupek jeden.

Wygięty strąk, zakończony 2–3 cm dzióbkiem o barwie beżowobrunatnej, zawierającym ok. 15 romboidalnych lub pryzmatycznych nasion koloru beżowego, podzielonych bruzdą na dwie nierówne części (podobnych do nasion gryki).

Nasiona kozieradkiSemen Foenugraeci, Semen Trigonellae

Surowiec działa osłaniająco i przeciwzapalnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego oraz (zastosowany zewnętrznie) na skórę, w związku z tym jest stosowany w chorobie wrzodowej i w stanach zapalnych skóry (czyraki, egzemy, ropnie). Nasiona kozieradki mogą również obniżać poziom cholesterolu i cukru we krwi. Kozieradce przypisuje się także właściwości przeciwzapalne, żółciopędne, rozkurczowe, poprawiające samopoczucie, żółciotwórcze, pobudzające wydzielanie soku trzustkowego, żołądkowego i jelitowego, wzmacniające, usprawniające wchłanianie pokarmów, regulujące wypróżnienia, pobudzające regenerację wszystkich tkanek, aktywujące hemopeozę (kozieradka to naturalny aktywator procesów wytwarzania krwinek), mlekopędne, moczopędne, przeciwalergiczne, anaboliczne.

Rodzimym obszarem jej występowania jest Azja (Kaukaz, Turkmenistan, Uzbekistan) i Europa Wschodnia (Ukraina, Mołdawia, Litwa, Estonia), rozprzestrzenia się też w niektórych innych regionach jako gatunek zawleczony i jest uprawiana niemal na całym świecie.

W Polsce roślina zawlekana i przejściowo dziczejąca z upraw (efemerofit).