Bukwica zwyczajna -Syberian Health

Stachys officinalis (L.) Trevis. (Betonica officinalis L.)

Bukwica zwyczajna (Bukwica lekarska, Czyściec lekarski)

Rodzina: Jasnotowate (wargowe) - Lamiaceae (Labiatae)

Бу́квица лека́рственная

Common hedgenettle (Betony, Purple betony, Wood betony, Bishopwort, Bishop's wort)

Łodyga

Wzniesiona, czterokanciasta, na ogół pojedyncza, owłosiona odstającymi włosami, słabo rozgałęziona i ulistniona. Ma wysokość do 30–90 cm. Pod ziemią posiada krótkie, drewniejące kłącze, z którego każdej wiosny wyrasta część nadziemna, obumierająca wraz z nastaniem jesiennych mrozów.

Liście

Podłużnie jajowate, tępo zakończone, u nasady sercowate, brzegiem grubo karbowane, krótkoogonowe lub siedzące, owłosione.

Kwiaty

Na szczytach łodyg wyrastają gęste kwiatostany w formie nibykłosów, zbudowane z wargowych jasno purpurowych kwiatów. Kielich dzwonkowaty z długimi, szydlastymi włoskami, korona o długości 12–16 mm, w rurce korony wewnątrz brak pierścienia włosków. Pylniki bardzo wyraźnie rozchylone.

Owoc/Owoce

Rozłupnia.

Surowiec zielarski

liście, ziele i kłączeHerba Betonicae, Betonicae folium

Zastosowanie

Odwar z kłącza to dobry środek wymiotny, mający również zastosowanie w leczeniu zaburzeń trawienia i biegunek, stosowany w nieżytach układu pokarmowego, zatruciach pokarmowych, bólach brzucha, wzdęciach, słabych krwawieniach jelitowych (gdy występują ślady krwi i śluzu w kale), nadmiernej potliwości ciała i nóg, niezytach jamy ustnej i gardła, chrypce, bezsenności, bólach głowy i dolegliwościach wątroby.

Stosowany także do przemywań i okładów po zadrapaniach i otarciach skóry. Napar z ziela (1 łyżeczkę do herbaty suszu zalać 1 szklanką wrzącej wody, parzyć pod przykryciem 15–20 minut, przecedzić i pić w razie potrzeby 3 razy dziennie po 1/2 szklanki) to środek regulujący proces trawienia, zalecany pomocniczo w leczeniu żółtaczki, a także i innych dolegliwości, m.in.: nadkwaśności, astmy, zapalenia płuc i oskrzeli, nieżytów górnych dróg oddechowych, a nawet gruźlicy.

Ten sam napar uważany jest za skuteczny specyfik w kuracji gośćca, padaczki, nerwic wegetatywnych i uporczywych bólów głowy na tle reumatycznym, ale również i migrenowym. Wreszcie także chorób pęcherza moczowego i moczowodów, paraliżu, podagry.